De route naar eigenaarschap

Verantwoordelijkheid: de route naar eigenaarschap

Verantwoordelijkheid gaat over het nakomen van gemaakte afspraken, maar ook over de bereidheid om elkaar aan te spreken op prestaties of schadelijk gedrag. Van Dale spreekt hier over ‘rekenschap geven, zich moeten verantwoorden naar anderen’. Juiste door elkaar ter verantwoording te roepen, werken teams aan het verstevigen van hun onderlinge relaties.

Nauw verwant aan verantwoordelijkheid is het begrip ‘psychologisch eigenaarschap’. Het gaat hier om een gevoelstoestand waarin mensen gevoelens van bezit ervaren over iets of iemand: over gedachten en ideeën (mijn plan), persoonlijke vaardigheden (mijn organisatietalent), taken (ik doe de voorlichting), materiële zaken (mijn pen), ruimte (mijn parkeerplaats), mensen en systemen (mijn collega, mijn team). Door ons iets toe te  eigenen kunnen we ergens ons eigen stempel op drukken, ons ergens mee identificeren, ons profileren, onszelf motiveren om in beweging te komen en te experimenteren.

In teams zie je vaak ‘collectief eigenaarschap‘ ontstaan. Dit eigenaarschap overstijgt het niveau van het individu, is inter-subjectief en maakt deel uit van het ‘wij-gevoel’ van de sociale identiteit van een team. “Dit is van ons”. Teamleden ervaren samen invloed te kunnen uitoefenen, beschikken met elkaar over gedetailleerde kennis en zijn bereid om gezamenlijk en serieus te investeren. Collectief eigenaarschap zorgt voor onderlinge verbinding, aanmoediging van gewenst gedrag, verhoogde effectiviteit en verbeterd groepsleren. Wel is het belangrijk om met elkaar bedacht te zijn op negatieve effecten als territoriumgedrag (“Dit is van ons en niet van jou”) en ‘zwartrijden’ (“Ik kan wel wat rustiger aan doen, want de klus wordt toch wel geklaard door mijn collega’s”).

In De route naar eigenaarschap je meer over het stimuleren van verantwoordelijkheid en eigenaarschap in teams

Het gedachtegoed van Lencioni komt uitgebreid aan bod in de opleiding tot Teamcoach en de losse trainingsmodules Teamcoaching