Wie ben je en wat doe je?
Ik ben Leonie Blom en ik ben, zoals ik dat zelf graag verwoord, een prettige gestoorde, open minded vrouw van 36, die al heel lang bezig is met zelfontwikkeling, zelfontplooiing en alles wat daarmee te maken heeft.
En ik ben zelfstandig ondernemer die met name werkzaam is in de onderwijssector. Ik houd me daar voornamelijk bezig met projecten en programma’s op landelijk niveau, gericht op het verbeteren van het onderwijs op alle mogelijke manieren: van het professionaliseren van schoolleiders, het ontwerpen van een traineeship voor excellente academici die les gaan geven en een leiderschapsprogramma volgen tot aan het stimuleren van bètatechniek in onderwijs.
Ik heb een hele brede portefeuille, zowel zakelijk als privé. We kunnen het onder de noemer “niet kunnen kiezen” laten vallen, ik noem het “een hele brede interesse hebben”. Ik vind heel veel leuk en daarbij ben ik altijd op zoek naar “waar kan ik meerwaarde leveren, waar kan ik iets betekenen op het pad van een ander?” Ik zie dat we allemaal aan de wandel zijn op ons levenspad en dat iedereen daarin zijn worstelingen en uitdagingen kent, zijn wensen en verlangens heeft en dat we vaak te weinig met elkaar oplopen. In ons eentje worstelen en verlangen en dat het mooi is om het samen te doen. Ik probeer mijn vizier daarop te houden.
Wat is je connectie met BGL?
Ik ben in één van mijn opdrachten projectleider bij de VO-academie, een programma van de VO-raad. De VO-raad is de vereniging van scholen en schoolbesturen in Nederland in het voortgezet onderwijs. De VO-academie heeft als doel de professionalisering van schoolleiders te stimuleren op allerlei manieren. Daarbij staat hun eigen vraag en ambitie centraal. Daarnaast is een Beroepsstandaard ontwikkeld die inzicht geeft in wie zijn eigenlijk schoolleiders, wat moeten ze kunnen, weten en doen, welke normen hanteren zij daarbij?
In dat kader is één van de initiatieven die we hebben ondernomen VO-managementcoach. Dat is een programma waarin ervaren schoolleiders worden opgeleid tot coach voor beginnend schoolleiders. Daarin benutten zij hun ervaring, kennis en expertise als schoolleider voor hun jonge collega’s. We zijn op zoek gegaan naar een partij die deze schoolleiders zou kunnen opleiden tot coach en BGL kwam als winnaar uit het offertetraject te voorschijn. Inmiddels zijn er twee tranches geweest, waarin twee keer vijftig schoolleiders zijn opgeleid tot managementcoach.
Toen ik zag wat het opleidingstraject met deze ervaren schoolleiders deed en ik ondertussen zelf ook al bezig was me te oriënteren op een nieuwe stap in mijn ontwikkeling, besloot ik na wat filosoferen zelf ook de opleiding Coach Foundation en de verdieping Coach Practitioner te gaan volgen.
Wat is je het meest bijgebleven uit deze periode?
Als het gaat om VO-managementcoach is me heel erg bijgebleven hoe wezenlijk de groei en verandering bij de schoolleiders is geweest. Het zijn mensen die allemaal heel erg ervaren zijn, die al jaren leidinggeven en samenwerken en eigenlijk zelf ook het idee hadden dat ze coachten. In de selectiegesprekken vroegen we of ze al iets aan coaching hadden gedaan en allemaal antwoorden ze dat ze dagelijks coachten. Wat heel mooi was dat ze gedurende de opleiding aangaven dat ze eigenlijk helemaal niet coachten, maar vooral bezig waren met managen en sturen. Het enthousiasme wat gedurende de opleiding loskwam en de warmte waarmee ze over de opleiding praatten heeft mij wel geraakt. Ze zeggen allemaal: ‘’Ik ben niet alleen in staat om schoolleiders te coachen, ik ben zelf ook een betere leidinggevende geworden. In mijn eigen schoolpraktijk gedraag ik me anders, voel ik me anders en heb ik een ander effect op mensen.’’ Als je dan zo’n programma als dit helpt ontwikkelen en de eerste woorden op papier zet, dan heb ik echt het gevoel iets bij te dragen. Alle evaluaties en persoonlijke gesprekken waren altijd positief.
Voor mijn opleiding geldt dat ik het heel fijn vond dat het vanuit de oplossingsgerichte methodiek is opgezet. Dat gaf mij veel energie. Niet te veel blijven hangen in de problemen en de zwaarte, maar vooral te zoeken naar wat is de volgende stap. Dat is iets dat goed bij me past.
Wat heeft je het meest verrast?
Wat mij bij de schoolleiders heeft verrast is dat het traject zo goed is aangeslagen. Het is best lastig om iets op te zetten wat echt goed aansluit bij hun wensen en behoeften en dat direct toepasbaar is in de praktijk. Je hoort toch gauw dat schoolleiders aangeven van alles aan trainingen en cursussen te hebben gedaan, maar wat ze er daadwerkelijk mee doen in de praktijk blijft wat hangen. De toepasbaarheid is ze teruggeven is bijzonder. Als je kijkt naar de slotbijeenkomst en de positieve energie die daar dan heerst, dan dat heeft dat me wel verrast.
Aan wie denk je nog regelmatig terug?
Ik heb een ontzettend leuke vriendschap over gehouden aan een van de deelnemers uit de opleiding Coach Practitioner, met Wendy. We gaan jaarlijks met elkaar op sapkuur. Echt hilarisch. We zien elkaar niet zo heel vaak, maar het is in de basis zo oké. En dat heeft heel erg te maken dat we in zo’n opleidingsetting meteen op een dieper niveau verbinding hebben gemaakt in plaats van dat we zijn blijven hangen in “wat is jouw favoriete kleur”.
Aan wie ik regelmatig met een glimlach terugdenk als het gaat om de trainers is Johan (de Vries). Ik denk dat wij een leuke klik hadden die voor mij de training extra dimensie gaf. Hij is net als ik een snelle denker, snelle prater, hoog in zijn energie en we konden samen met een ander focus, vanuit een meer holistisch perspectief, naar dingen kijken. Het ging verder dan het kijken naar welke theorie hebben we hier geleerd en welke oefeningen gaan we doen. We keken ook naar wie zijn we als mens, wat doen we hier en hoe plaats je dan zoiets als coaching.
Wat is het belangrijkste dat je hebt geleerd?
Voor mij persoonlijk hebben de coachopleidingen veel bevestiging gegeven van wat ik doe, daarbij zijn veel dingen net even anders gekaderd. Wat voor mij heel belangrijk is geweest om constant weer te voelen, is het belang van oefenen. Het steeds weer doen, ook door de weerstand heen die je daarbij voelt zo van “pff weer een oefening”, maar daar zit het natuurlijk wel. Het voelen hoe het is als zo’n methodiek op jou wordt toegepast en deze dan weer bij een ander inzetten. Ik heb ook gemerkt dat ik veel meer leer van de rolmodellen, het afkijken ben, dan van de boeken. Ik zoek mensen uit en zie wat ik van hen kan leren, ofwel omdat ze me mateloos irriteren en me daarmee een spiegel voorhouden, ofwel omdat ze zo briljant zijn in wat ze doen.
Wat ik heel mooi vond bij de VO-managementcoach is het belang van de verbinding tussen hart, hoofd en buik. Dit is typisch een doelgroep die extreem goed in z’n hoofd zit. Ze zijn heel slim, heel conceptueel en intellectueel sterk en hebben van daaruit ook echt wel de inzichten. In de verbinding met het gevoel liggen voor hen de kansen omdat vanuit het gevoel de verbinding met de ander op een andere manier gaat plaatsvinden. Het mooie was dat ze zich daar steeds meer in ontwikkelden, zelf meer om vroegen.
Hoe pas je het geleerde toe in de dagelijkse praktijk?
Zowel zakelijk en privé ben ik iemand waar mensen heel makkelijk tegenaan kletsen, heel snel hun dingen op tafel leggen en graag met mij daarover willen sparren. Ik merkte dat ik het overgrote deel van zulke gesprekken deed op intuïtie, op onderbuik gevoel en ergens wel denken dat is ongeveer zo.
Het grote verschil tussen mij voor en na de opleiding is dat ik nu veel bewuster uitga van die ander. De intentie is nog steeds dezelfde, namelijk die ander helpen. Maar voor de coachopleiding deed ik dat heel erg vanuit mijn paradigma, wat overigens vaak wel aansloot, anders kwamen mensen ook niet naar me toe. Ik ging af en toe wel wat te snel, of het kwam te hard binnen, of ik was te ongeduldig.
Ik ben in de opleiding echt gaan zien dat er andere keuzes zijn. Ik kan nu veel bewuster kiezen of ik mensen ergens in meeneem of afwacht. Zoiets heel simpels als geduld: één vraag stellen en dan desnoods vijf minuten wachten. Ik ben iemand die erg gewend was – en nog steeds betrap ik me erop – om mensen te vertellen hoe het zit, hoe mensen en het leven in elkaar zitten. Vaak zijn dat dingen die mensen ook wel helpen, maar ik heb liever dat ze daar zelf opkomen, dat ze zelf verder komen. Angela (Weesie), mijn mentor, zei tegen mij: “Het is allemaal leuk en aardig dat jij in die lift stapt en dan gelijk naar de tiende verdieping wilt, maar misschien moet gewoon even kijken of er mensen zijn die op de vierde willen uitstappen. Misschien is de vierde verdieping wel beter. ” In de leergang Proceskunde die ik na de opleiding tot Coach ben gaan volgen, heb ik een verdere verdiepingsslag weten te maken in het werken vanuit aandacht en het onderzoeken van paradigma’s van waaruit mensen leven.
Wat ik heb meegenomen vanuit VO-managementcoach is dat ik het belangrijk vind dat in alle professionaliseringsactiviteiten wordt gewerkt vanuit de eigen leervraag. Dat mensen beginnen met hun eigen worsteling, hun eigen drempel, hun eigen overtuiging. Hoe dichter zij bij zichzelf blijven, hoe groter het leereffect. Juist in trainingen over HRM of over financieel leiderschap zijn we erg geneigd om met kennis te gaan smijten met hier en daar wat aandacht voor vaardigheden. Maar we zetten zo weinig de stap naar een overweging als “wat zit er in jezelf waardoor je er niet uithaalt wat er inzit”.
Wie gun je ook een leerervaring bij BGL?
Over de VO-managementcoach zeggen de coaches dat iedereen in het onderwijs zo’n opleiding zou moeten doen. Ik denk dat ze gelijk hebben, juist omdat ze tijdens de opleiding leren het perspectief, de vraag van de ander centraal te stellen. We zijn in het onderwijs toch ergens beland in een gedachtegoed dat je vooral van alles in mensen moet gieten, en dan gebeurt er wel wat.
De coaches hebben aangegeven dat ze tijdens het traject een betere leidinggevende zijn geworden. Hierdoor functioneren hun teams beter en daarom is het beter op school. Elke organisatie krijgt tenslotte de karakteristiek van zijn leider. Wat je in het onderwijs ziet, is dat er een enorme nadruk ligt op de cognitieve ontwikkeling, terwijl dit soort wezenlijke aspecten minder belicht zijn.
Wat zijn je toekomstige ambities?
Wat ik graag zou willen is mijn missie verder uit te dragen. Wat mij ontzettend raakt, is het nodeloos leed waarmee we allemaal leven. We zijn bang, boos en verdrietig over allerlei zaken die er eigenlijk op geen enkele manier toe doen. Zaken die heel veel te maken hebben met onze projecties over wat anderen van ons vinden en die ons tegenhouden om te zijn wie we werkelijk zijn. In mijn contacten met anderen wil ik daarmee bezig zijn. Ik wil ertoe bijdragen dat we meer vanuit liefde kunnen leven, en minder vanuit angst. Meer vanuit verbondenheid en minder vanuit afgescheidenheid.
Samen met mijn nicht, die nu werkzaam is bij het Ministerie van Defensie, zou ik een bedrijf willen starten waarin we vanuit die visie werken. Onze doelgroep zou de managementlaag zijn vanuit de gedachte dat als die zich geïnspireerd voelt om op die manier te leven en te managen, iedereen daar baat bij heeft. Veel managers opereren in hun werk vanuit angst: angst ingegeven door targets, door meningen van hun leidinggevenden, voor het verlies van macht. Allemaal dingen die heel normaal zijn geworden in onze bedrijven en maatschappij, maar die uiteindelijk in de weg zitten om echt te presteren. Daar waar afdelingen presteren heeft het zo bar weinig te maken deze aspecten en veel meer met dat mensen een verbinding hebben gevonden met hun werk, met elkaar, met hun missie.
Ik ben nu twee keer naar Burning Man geweest, een festival in de woestijn van Nevada in Amerika. Dat is typisch zo’n plaats waar volgens dit principe wordt geleefd. Een plek waar de mens zich in potentie laat zien. Op het moment dat iedereen uitgaat van inclusie, acceptatie, participatie en expressie, dan ontmoet je elkaar op een andere manier. Mensen zoeken naar wat hen met elkaar verbindt in plaats van waarin ze van elkaar verschillen.
Wat heb ik je niet gevraagd en wil je toch nog even kwijt?
Ik ben heel blij geweest met de professionele aanpak in VO-managementcoach. Ik heb niet anders ervaren dat BGL/jij (Petra) heel actief en proactief heeft meegedacht in wat VO-managementcoach anders maakt dan een traditionele coachopleiding, wat doen we daar dan in? VO-raad/VO-academie bevindt zich in een speelveld dat regelmatig beleidsmatig verandert, waarin allerlei politiek-bestuurlijke afwegingen meespelen en de flexibiliteit die ik daarin heb ervaren, was heel prettig. Altijd gericht op meedenken, wat heb je als klant nodig en wat is met het oog op het doel wat we met z’n allen proberen te bereiken, het meest effectief en haalbaar? Voor mij als opdrachtgever is dat een van de meest ideale situaties om samen te werken.
Welke wijsheid zou je ons willen meegeven?
Waar ik zelf altijd scherp op probeer te blijven is: “Wat kan ik leren van degenen die ik ondersteun.” Verbinding met jezelf en groei daarin kan nooit in jezelf plaatsvinden, daarvoor heb je verbinding met anderen nodig. In elke groep zitten mensen waarvan je kunt leren en die een spiegel voor je organisatie kunnen zijn. Blijf daar vooral voor open staan.
Door Petra Janzweerd