Deep Democracy: Constructieve dialoog

Conflicten: hachelijke obstakels of snelweg naar innovatie en groei

Conflicten maken een onlosmakelijk onderdeel van ons leven uit. Het is nu eenmaal onvermijdelijk dat ambities, doelen, opvattingen, belangen etc. van (groepen) mensen elkaar tegenwerken of uitsluiten. Als betrokkenen niet bereid of in staat zijn om hun tegenstellingen op open wijze met elkaar te bespreken, leidt dit tot wantrouwen, negatieve beeldvorming en frustratie. Er ontstaan ondergrondse smeulende brandhaarden, die kunnen uitbarsten in alles verterende vuren.

Om te kunnen vernieuwen en groeien zijn productieve conflicten nodig. Hiervoor is het belangrijk dat mensen de ruimte voelen om zich te kunnen uitspreken, dat er interesse is voor elkaars zienswijzen, behoeften en uitdagingen (outward mindset), dat tegenstellingen mogen bestaan, dat men bereid is van en met elkaar te leren en te zoeken naar gedragen oplossingen.

In de praktijk blijkt dat we de diversiteit aan inzichten toch lastig te hanteren vinden. Het luisteren naar verschillende ideeën lukt over het algemeen nog wel, maar het samenbrengen ervan tot een besluit waaraan ieder zich kan committeren, blijkt niet zo eenvoudig. De laatste jaren valt in dit kader steeds vaker de term Deep Democry.

Deep Democracy  is een door Greg en Myrna Lewis ontwikkelde methode om in groepen met uiteenlopende diversiteit besluiten te nemen en conflicten op te lossen. De vijf-stappen methode biedt tools om de onderstroom in groepen zichtbaar en hanteerbaar te maken. Door ruimte te bieden aan de (minderheids)stem van de groep – alles wat gezegd moet worden, kan gezegd worden – vermindert het sabotagegedrag en is de weg vrij voor voor innovatie, gedragen besluiten en duurzame verandering.

Deep democracy: anders kijken naar sabotagegedrag in teams

Mensen laten sabotagegedrag zien als ze zich om wat voor reden dan ook, niet kunnen of durven uit te spreken. Denk aan afleiden, grappen maken, uitvluchten bedenken, roddelen, vertragen, ja zeggen en nee doen, terugtrekken etc. Als dit gedrag blijft voortbestaan, raakt men steeds verder af van de bedoeling van de organisatie en gaan kwaliteit en onderlinge verbinding verloren.

In de Lewis-methode wordt gesteld dat het belangrijk is om naar de groep als geheel te kijken, in plaats van naar de afzonderlijke individuen. Hierdoor ontstaat er ruimte om de luisteren naar de wijsheid die verborgen ligt onder het sabbotagegedrag. Succes of verlies wordt bepaald door de samenhang tussen alle gedragingen, emoties, gedachten en ervaringen in de groep. Alles wat in een groep aanwezig is staat in verbinding met elkaar en beïnvloed elkaar. Ieders perspectief zit in de groep en is automatisch onderdeel van de groep. Of iets van jou is of van de groep is niet relevant.

Om op naar de groep als geheel te kijken met een potentieel aan mogelijkheden (wijsheid van de groep), een groepsbewuste en groepsonbewuste wordt de metafoor van de ijsberg gebruikt.

• Hoe groter het groepsbewustzijn, des te completer het beeld van de werkelijkheid.
• Ervaringen die we afkeuren of die ons angstig maken, worden veelal niet gedeeld.
• Onuitgesproken zaken (vissen) zorgen ervoor dat de ijsberg onder water aangroeit. Kleine vissen die niet gevangen worden, kunnen uitgroeien tot haaien, die een gevaarlijke onderstroom veroorzaken.
• Alle groepsleden zijn hun unieke zelf en vormen tegelijkertijd een levend geheel van relaties en verbindingen met elkaar.
• Hoe meer men deelt en hoe beter men naar elkaar kan luisteren, hoe meer de wijsheid van de groep benut kan worden, zowel op groeps- als individueel niveau.

Teamcoaching richt zich het verbeteren van de kwaliteit van de relaties door het stimuleren van een open communicatie, waarin ruimte wordt geboden aan alles wat gezegd moet worden. Soms is het nodig om vissen te vangen en onuitgesproken zaken boven water te halen en nader te onderzoeken. Waar blokkades worden opgelost, kunnen ideeën weer gaan stromen.

In de training Teamcoaching en de modulair opgezette opleiding tot Teamcoach krijg je inzichten en technieken aangereikt om dit proces effectief te kunnen begeleiden.

Bron: Jitske Kramer, Deep Democracy, 2014.